166. ÓVÆNTUR FUNDUR Í PALLA OG TOGGA BÓK

Það gefst tími fyrir eina stutta og ódýra færslu í dag og því er um að gera að nýta það tækifæri vel. En SVEPPAGREIFINN var fyrir ekki svo löngu síðan að fletta aðeins í gegnum myndasögurnar sínar um þá félaga Palla og Togga þegar á vegi hans varð nokkuð óvæntur glaðningur. Í einni þessara bóka rakst hann á skemmtilegan brandara sem fram til þessa hafði einhverra hluta vegna algjörlega farið framhjá honum. Fremst í bókinni Allt í lagi, frá árinu 1989, rak hann nefnilega augun í stakan myndabrandara sem vakti athygli hans. SVEPPAGREIFINN hefur svo sem áður lesið skrýtlur sem byggðar eru á sömu hugmyndinni eða efninu en aldrei hefur það hvarflað að honum að brandarinn væri einnig til með þeim Palla og Togga.

Annars má kannski til gamans geta þess, sérstaklega vegna þess að SVEPPAGREIFINN hefur nú aldrei minnst á það áður, að Fjölvaútgáfan sendi í heildina frá sér níu teiknimyndasögur um þá prakkarana Palla og Togga á sínum tíma. Fyrstu fimm bækurnar í seríunni voru í heldur minna myndasögubroti en hefð var fyrir á Íslandi og komu út á árunum 1977-81 en síðustu fjórar voru í stærra og hefðbundnara broti og voru gefnar út á árunum 1987-89. En þetta vita nú sjálfsagt allir. Það var Ingunn Thorarensen, dóttir Þorsteins í Fjölva, sem sá um að snara þessum myndasögum yfir á okkar ylhýru íslensku.

165. TÓBAK OG ANNAR ÓÞVERRI Í MYNDASÖGUM

Það væri líklega verið að bera í bakkafullan lækinn að ætla að fara að skrifa færslu hér um brottnám frægustu sígarettu Íslandssögunnar, úr munni Bubba Morthens, enda eru Hrakfarir og heimskupör enginn vettvangur fyrir slíkar pælingar. En SVEPPAGREIFINN getur þó ekki sleppt því að nota tækifærið til að hnýta svolítið í þá sem eru viðkvæmir fyrir að horfa á sígarettur á ljósmyndum. Það skal þó tekið fram að SVEPPAGREIFINN hefur aldrei reykt og er heldur ekki neinn sérstakur forvarnapredikari þó honum finnist illþefjandi sígarettureykur reyndar afskaplega hvimleiður. En verst af öllu finnst honum eiginlega að til skuli vera svo smásmugulegt fólk sem er tilbúið að leggjast í þá lágkúru að klaga eða kæra þá klassík sem þessi áðurnefnda, frábæra ljósmynd er. Hér eru augljóslega á ferðinni einhvers konar sjálfskipaðar forræðishyggjulöggur og ... og ... fýlupúkar! Það er eiginlega varla hægt að vera ómerkilegri. Þarna er nefnilega aðeins um að ræða töff og sígilda mynd sem lýsir ekki bara ímynd Bubba á þeim tíma heldur einnig tíðarandanum og kemur tóbaksvarnarlögum hreint ekkert við.

En færsla dagsins er þessu þó tengd. Ja, reyndar með þeirri von um að hinir kæruglöðu ómerkingar fari ekki að snúa sér næst að hinum hættulegu bókakosti íslenskra myndasögunörda. Ef tekið er mið af hinum stórkostlega glæp, að birta mynd af manni með sígarettu í kjaftinum, er ekki óvarlegt að ætla að fjölmargar myndasögur hljóti að vera komnar á töluvert mikið hættusvæði. Fjöldi kunnra sögupersóna úr teiknimyndasögum, sem við þekkjum, hafa í gegnum tíðina stundað þann ósið að vera að púa tóbak af einhverju tagi í tíma og ótíma. SVEPPAGREIFINN hefur áður í færslu hér týnt til fáein atvik þar sem drykkjumenning innan teiknimyndasagna var gerð að umfjöllunarefni en nú er ætlunin að týna til nokkra reykingamenn úr myndasöguhillunum.

Kunnastur þessara reykingastrompa er klárlega sjálfur Lukku Láki og það var einmitt af hans völdum að SVEPPAGREIFINN ákvað að henda í þessa færslu. Lukku Láka fræðingurinn kunni Sverrir Örn Björnsson birti í síðustu viku, á hinni frábæru Lukku Láka grúbbu sinni á Facebook, skemmtilega ábendingu um þetta efni. Þar bendir hann einmitt á ritskoðun Borgarleikhússins á títtnefndri ljósmynd og ber saman við það þegar Morris endurskapaði Lukku Láka án sígarettnanna. Sú ákvörðun var þó reyndar tekin af höfundinum sjálfum og var ætluð til að opna á möguleika á frekari landvinningum Láka í Ameríku. En þegar Lukku Láki kom fyrst til sögunnar í SPIROU tímaritinu árið 1946 sást hann þar fljótlega með sígarettu í kjaftinum og þar var hún allt til ársins 1983 þegar grasstrá kom í hennar stað. Hann var svo sem ekkert einn um að reykja í seríunni. Flestar persónur bókaflokksins reyktu og það þarf ekki nema að opna einhverja Lukku Láka bók frá því fyrir 1983 til að sjá einhverja sögupersónu hennar með sígarettu í munnvikinu.

En það var ekki aðeins Lukku Láki sem var að staðaldri með sígarettu í munnvikinu í þeim myndasögum sem við íslenskir myndasögulesendur vorum að lesa. Flestar af þessum teiknimyndasögum voru teiknaðar á tímum þar sem reykingar voru stór hluti af menningu heimsins. Flest fullorðið fólk reykti og almennt þótti ekki nein ástæða til að vera að fela slíkan ósóma fyrir börnum og hvað þá í bókmenntum ætluð þeim. Meira að segja persónur í barnabókum Enid Blyton reyktu. Þetta breyttist þó þegar langt var orðið liðið á 20. öldina og almenn viðurkenning og vitundarvakning kviknaði um skaðsemi tóbaks. Líkt og Lukku Láki voru þeir félagarnir Sammi og Kobbi til dæmis að staðaldri með sígarettu uppi í sér. Þessar myndasögur gerast einnig flestar í Ameríku, eins og Lukku Láka bækurnar, en sögusvið þeirra eru þriðji og fjórði áratugur 20. aldarinnar í Chicago. Þarna eru bókstaflega allir reykjandi og það er því fullkomlega eðlilegt að sjá þá Samma og Kobba gera það líka. Í þessum bókum reykja þeir báðir sígarettur en Kobbi á það hins vegar líka til að grípa í vindil ef vel liggur á honum.

Sömu sögu má segja um Blástakk liðsforingja. Hann reykir að sjálfsögðu einnig en reyndar skal það tekið fram að heldur er hann hófstilltari í þeim efnum en margur annar. Í það minnsta er Blástakkur ekki neinn stórreykingamaður eins og flestir virðast vera í þeirri seríu. Líkt og var með Lukku Láka bækurnar gerast þessar bækur í villta vestrinu og þar voru sígarettur og vindlar einhvers konar staðalbúnaður hjá mörgum af hinum ódönnuðu persónum seríanna. 

Næst skulum við færa okkur eilítið frá hinu villta ameríska vestri og skoða sögur hinum megin Atlandsála sem gerast í samtíma höfunda þeirra. Ónytjungurinn og snillingurinn Viggó viðutan var fyrstu árin oft ýmist með sígarettu í munninum eða að dunda sér við að kveikja í eins og einni. Hann birtist fyrst á síðum SPIROU snemma árs 1957 og oftar en ekki reykjandi en stundum voru reykingar hans líka nauðsynlegur hluti brandaranna því þær tengdust þá á einhvern hátt hrakförum hans og slysum. Einu sinni smíðaði hann jafnvel sérstaka reykingavél sem var auðvitað, eins og gefur að skilja, töluvert hollari fyrir þá sem notuðu hana en hina sem reyktu á hefðbundinn hátt. Hins vegar mengaði vélin líklega meira en hinn venjulegi reykingamaður og hún var því mjög óhollustuvæn sökum óbeinna reykinga. Þegar frá leið minnkuðu reykingar Viggós þó töluvert og síðustu árin var hann eiginlega alveg hættur þessum leiðinlega ósið.

Samstarfsfélagar Viggós á skrifstofunni, þeir Valur, Eyjólfur og Snjólfur, voru einnig miklir tóbaksnotendur. Snjólfur reykti venjulegar sígarettur en þeir Valur og Eyjólfur tróðu sér gjarnan í pípu til að totta á milli þess sem þeir kveiktu sér einnig í hefðbundnum líkkistunöglum. Og þegar herra Seðlan birtist á skrifstofunni þá voru gjarnan dregnir fram dýrir vindlar og púaðir til hátíðarbrigða. Sjálfur Svalur var hins vegar miklu heilbrigðari í hugsun og reykti ekki. Þó man SVEPPAGREIFINN eftir einni undantekningu í bókinni Svamlað í söltum sjó. Þarna hefur hann verið tekinn höndum af Jóni Harkan og er haldið föngnum neðansjávar í sokknu skipsflaki. Þar þiggur hann sígarettu frá misindismanninum til að vinna tíma og óhætt er að segja að sú ráðstöfun hafi verið snjöll því líklega bjargaði sú töf (og sú sígaretta) lífi Svals.

Af öðrum þeim persónum sem tengjast aðalsöguhetjunum úr seríunni um Sval og Val má einnig nefna sjálfan Zorglúbb þó hann sjáist reyndar afar sjaldan reykjandi. En þegar það gerist stundar hann ósið sinn jafnan vopnaður forláta munnstykki. Líklega eru hinar stopulu reykingar Zorglúbbs þó frekar tengdar ímynd hans en fíkn því þessar munnstykkjareykingar fitta svo vel við hið óaðfinnanlega og vel til hafða útlit hans.

En eina reykingatengingu við Sval og Val í viðbót er auðvitað ekki komist hjá að nefna. Bækurnar um Litla Sval eru flestum kunnar og margir muna þar eflaust eftir stórreykingamanninum og íþróttakennaranum herra Sporta. En þessar bækur ganga auðvitað mest út á bernskubrek Svals og fikt með tóbak er að sjálfsögðu hluti æskuáranna eins og svo margir hafa eflaust brennt sig á á eigin skinni. Litli Svalur og vinir hans eru að sjálfsögðu alvöru karlar í krapinu og víla það ekki fyrir sér að vefja sínar sígarettur sjálfir og púa þær síðan af miklum myndarskap.

Og úr því að SVEPPAGREIFINN er farinn að týna til bernskubrek í myndasöguformi er ekki hægt að sleppa þeim Palla og Togga sem unnu ýmis afrek á æskuslóðum höfundar Tinna í Belgíu. Flesta þessara stuttu sagna eða brandara teiknaði Hergé með hléum á árunum 1930 - 40 en eitthvað birtust þeir síðan stopult eftir það. Á þessum tíma og slóðum dunduðu þeir Palli og Toggi sér við ýmis skammarstrik, eins og gengur og gerist, og þar voru fikt við reykingar vissulega nauðsynlegur hluti þeirra afreka. Í þessu tilfelli voru það reyndar pípureykingar.

Tinna bækurnar eru auðvitað ekki undanþegnar þeim ósið sem reykingarnar eru. Auðvitað reyktu margir þar eins og í öðrum myndasögum frá svipuðum tíma og þar fer Kolbeinn kafteinn að sjálfsögðu fremstur í flokki. Pípureykingar Kolbeins tengjast auðvitað mest sjómannsímynd hans og það er sjaldgæft að hann sjáist í bókunum án þess að vera að vera með pípu sína við hendina.

Tinni sjálfur var auðvitað algjör hetja, heilbrigðin uppmáluð og snerti því hvorki vín né tóbak eins og sannri fyrirmynd sæmir. Og þó ... Tinni var ekki alveg reyklaus eins og margir myndu líklega ætla. Líkt og Svalur í bókinni Svamlað í söltum sjó þá fórnaði Tinni einnig þessari ímynd sinni í neyð. Þetta gerðist í Bláa lótusinum, þegar hann dulbjó sig sem hershöfðingja með forláta vindil upp í sér en það má reyndar alveg deila um hversu mikið neyðartilfelli þar var um að ræða.

En nú er alla vega búið að fjalla svolítið um reykingar í teiknimyndasögum og það er þá ekki eftir.

164. ZORGLÚBB AUGLÝSIR BÍL

Best að bjóða upp á eina stopula færslu í léttari kantinum þann 1. maí enda ekkert annað í boði á svona notalegum degi. En þessi færsla er annars vegar tileinkuð hinum undarlega og vel til hafða vísindamanni Zorglúbb en hann er auðvitað þekktastur fyrir aðkomu sína að sögunum um Sval og Val auk þess sem hann hefur í seinni tíð eignast sinn eiginn bókaflokk. En hins vegar er þessi færsla tileinkuð frönsku bílategundinni Renault Dauphine Gordini sem framleidd var á árunum 1956-67. Þessi bíll var meðal annars mótsvar Renault bílaverksmiðjanna við smábílunum Volkswagen Bjöllu, Fiat 500 og Austin Mini sem voru vinsælustu og ódýrustu bílarnir á þeim tíma. SVEPPAGREIFINN hefur svolítið gaman af að fletta í gegnum gömlu SPIROU teiknimyndablöðin og það var einmitt þar sem hann rakst á tengingu milli þessara tveggja ólíku hlutaðeigenda. Í SPIROU blaði númer 1160 sem kom út þann 7. júlí árið 1960 mátti nefnilega finna auglýsingu, í meðförum André Franquin, þar sem Dauphine Gordini og vísindamaðurinn Zorglúbb leiða saman hesta sína. 

Hér er Zorglúbb að vekja athygli lesenda SPIROU tímaritsins á leik sem blaðið stóð fyrir undir yfirskriftinni TOUTE LA FRANCE og myndi líklega þýðast sem FRAKKLAND ALLT á íslensku. Þessi leikur hóf göngu sína í tímaritinu fáeinum vikum áður og gekk út á það að þátttakendur hans þurftu að safna saman tíu vísbendingum sem birst höfðu í næstu tíu blöðum á undan. Þeir þurftu síðan svolítið að leggja höfuð sín í bleyti við það en saman áttu þessar vísbendingar að gefa ákveðna niðurstöðu sem gilti sem lokasvar sem þeir síðan sendu blaðinu. Leikurinn var afar flókinn og ekki á færi allra að finna út lausn hans og SVEPPAGREIFINN ætlar ekki að reyna að útskýra út á hvað hann gekk. En að lokum var síðan dregið úr sendum lausnum. Heildarverðmætin yfir vinninga þessa leiks námu yfir 35.000 frönkum en aðalvinningurinn var einmitt eintak af hinum áðurnefnda bíl Dauphine Gordini frá Renault. Í heildina voru vinningarnir yfir þúsund talsins en auk bílsins má þar nefna tíu stereo græjur, átta transitor útvörp og þrjátíu vindsængur. Hér fyrir ofan má sjá hvar Zorglúbb þrumar yfir lýðnum á zorsku og hvetur lesendur blaðsins til að taka þátt í leiknum - það sé ekki of seint. Fyrir neðan Zorglúbb stendur síðan Valur og tekur undir hvert orð hans. Með öðrum orðum má því eiginlega segja að Zorglúbb sé að auglýsa bíl! Helstu stjörnur SPIROU blaðsins voru dregnar fram til að auglýsa leikinn og Viggó viðutan var til dæmis á meðal þeirra. Hann var reyndar sjálfur ákveðinn í að taka þátt í þessum leik og hljóta bílinn í verðlaun en Valur var ekki jafn sannfærður, með hrakfarir hans í huga, um að það væri heppilegt.

En þessi bíll Dauphine Gordini var svo sem ekki merkilegt farartæki en hann var sparneytinn og eflaust nokkuð hagkvæmur kostur á sínum tíma þó erfitt sé að bera tegundina við smábíla dagsins í dag. Á þessum ellefu árum sem Dauphine Gordini var í framleiðslu seldust um tvær milljónir eintaka af bílnum en hann var einnig fáanlegur í eins konar lúxus- og sportútgáfum. Bíllnn var þriggja gíra, með vélina aftur í og hún var sko ekkert slor. Heil 38 hestöfl (reyndar undir lokin eftir nokkurra ára þróunarvinnu) og Dauphine Gordini var aðeins rúmlega þrjátíu sekúndur upp í 60 mílna hraða! Reyndar er alveg óhætt að taka undir það að smábíllinn Renault Dauphine Gordini verði seint talinn samboðinn hinum fágaða og nýtískulega stíl Zorglúbbs. Hans hugmyndafræði, gagnvart þeirra tíma farartækjum, var víst algjörlega á hinum enda skalans.

Annars eru áhrif hinnar illræmdu Kórónuveiru óðum að minnka hér uppi á Klakanum og senn hyllir undir langþráðar tilslakanir hinnar heilögu þrenningar Almannavarna. Reyndar virðast margir halda að þeir séu yfir það hafnir að fara eftir tilmælum yfirvalda og eru löngu byrjaðir að hunsa það sem flestir aðrir myndu flokka undir almenna skynsemi. En vonandi er þetta versta búið núna.

163. PEYO OG KÖTTURINN POUSSY

Heldur hefur nú róast yfir Hrakförum og heimskupörum eftir að vefsíðan hafði farið hamförum í Tinna-mistökum um páskana. En næstu vikurnar og jafnvel mánuðina má hins vegar gera ráð fyrir að SVEPPAGREIFINN muni fara heldur hægar í sakirnar með myndasögubloggið sitt. Vegna aðstæðna má reikna með að hér eftir muni hin reglulega föstudagsfærsla hans fá heldur teygjanlegra hlutskipti og birtast meira eftir hentugleika frekar en venjulegu dagatali. Það var aðeins vegna hagstæðar bloggefnisstöðu á lager sem hægt var að halda uppi vikulegri birtingu síðustu mánuðina en nú er lagerinn hins vegar að miklu leyti orðinn uppurinn. Af óviðráðanlegum orsökum fækkar því færslum SVEPPAGREIFANS að minnsta kosti í bili. Í tilefni þess er algjörlega við hæfi að færsla dagsins í dag sé tileinkuð dýraríkinu!

En belgíski teiknarinn Pierre Culliford, betur þekktur sem Peyo, var afar skapandi listamaður og fær í sínu fagi þó sjálfum hafi honum alltaf þótt lítið til hæfileika sinna koma. Sem barn þótti hann mjög hæfileikaríkur og var sendur til náms í myndlistaskóla en eftir að hann útskrifaðist þaðan komst hann meðal annars í kynni við hina kornungu teiknara Morris og Franquin. Með síðarnefnda listamanninum átti hann nokkru seinna eftir að starfa náið með á belgíska myndasögutímaritinu SPIROU. Áður en hann hóf störf þar hafði hann þá þegar skapað fyrstu framhaldsmyndasöguna sína, um hann Hinrik sem síðar breyttust í Hinrik og Hagbarð (Johan og Pirlouit), en SVEPPAGREIFINN fjallaði eilítið um þær sögur hér. Sögurnar um Hinrik og Hagbarð birtust í SPIROU blaðinu og seinna komu Strumparnir (Les Schtroumpfs) einnig til sögunnar en reyndar fyrst sem aukapersónur hjá þeim Hinriki og Hagbarði. Peyo gerðist gríðarlega afkastamikill og myndasögurnar um Steina sterka (Benoît Brisefer) bættust einnig í safnið. Allar þessar myndasögur, sem við þekkjum ágætlega hér á Íslandi, birtust á síðum tímaritsins SPIROU en auk þess vann hann einnig að fullt af öðrum verkefnum hjá blaðinu. Alls skyldi hann eftir sig nítján sögur um þá Hinrik og Hagbarð, tuttugu og eina Strumpasögu og átta sögur með Steina sterka. 

Íslenskir myndasögulesendur hafa lítið fengið að kynnast öðrum verkum Peyo en mörg þeirra birtust á síðum SPIROU tímaritsins þó þau hefðu ekki endilega orðið að þekktum myndasöguseríum. Eitthvað af þeim hefur reyndar verið gefið út í bókaformi í seinni tíð, meira svona í kynningar- eða varðveisluskyni fyrir safnara en sumt hefur hvergi sést annars staðar en á síðum myndasögublaðsins. Í færslu dagsins er því alveg tilvalið að kíkja aðeins á fáeina stutta hálfsíðubrandara sem Peyo teiknaði meðal annars í SPIROU blaðið og fjölluðu um köttinn Poussy.

Brandarinn hér að ofan birtist í SPIROU blaði númer 1519 þann 25. maí árið 1967 og er nokkuð dæmigerður fyrir afrek ferfætlingsins knáa. Flestir hinna einföldu brandara samanstóðu af fjórum jafnstórum myndarömmum sem fjölluðu um hið daglega líf Poussy. Oftar en ekki voru þeir án orða en þó var það ekki algilt. En kötturinn Poussy var ekki að birtast þarna í fyrsta sinn og var reyndar töluvert eldri fígúra. Hann kom fyrst fyrir í dagblaðinu Le Soir þann 22. janúar árið 1949, þegar Peyo var aðeins rétt tvítugur að aldri, en í SPIROU tímaritinu birtist hann fyrst þann 4. nóvember árið 1965 og sást alltaf öðru hvoru í blaðinu allt til ársins 1977.

Poussy var eiginlega fyrsta alvöru sköpunarverk Peyo og var alltaf í töluverðu uppáhaldi hjá honum sjálfum. Það var nefnilega Poussy að þakka að Peyo hélt áfram að reyna að koma myndasögum sínum á framfæri eftir að blaðið Le Soir gaf honum tækifærið. Margir af þessum bröndurum sem birtust í SPIROU blaðinu voru í raun gamlir brandarar úr Le Soir en höfðu verið litaðir og endurteiknaðir fyrir nýja birtingu. Seinna tók fyrrum samstarfsmaður Peyo, Lucien De Gieter, við að teikna Poussy fyrir blaðið enda Peyo þá sjálfur orðinn önnum kafinn við vinsælustu seríurnar sínar; Hinrik og Hagbarð, Strumpana og Steina sterka.

Poussy talar ekki (ekkert frekar en önnur dýr sem Peyo teiknaði í sögum sínum) og eigandi hans var lítill ljóshærður, nafnlaus strákur. Sjálfur breyttist Poussy lítið frá því hann birtist fyrst í Le Soir og Peyo sá til þess að stíll hans héldist áfram svo til óbreyttur. Sem gerir það að verkum að Poussy er til dæmis ekkert líkur Brandi úr Strumpabókunum eða öðrum kisum sem Peyo teiknaði í sögum sínum. En Dupuis útgáfan gaf út þrjár bækur, með samansafni af bröndurum um Poussy, undir lok 8. áratugs síðustu aldar og þær voru síðan endurútgefnar fyrir fáeinum árum.

Uppáhalds brandari Peyo sjálfs með Poussy var brandari númer 222 (þeir voru ekki birtir í réttri töluröð) sem var einmitt sá fyrsti sem birtist í SPIROU tímaritinu þann 4. nóvember árið 1965. Það er best að enda hina ódýru og einföldu færslu þessa föstudags með þeim uppáhalds brandara Peyo og í heimagerðri íslenskri þýðingu með aðstoð heitt elskaðrar eiginkonu SVEPPAGREIFANS.

162. MISTÖK Í TINNA BÓKUNUM - FIMMTI HLUTI

Þá er komið að fimmtu og síðustu mistakafærslunni úr Tinna bókunum sem SVEPPAGREIFINN ætlar að birta að þessu sinni. Það er víst enn af nægu að taka.

18. KOLAFARMURINN

Bls 6. Þeir Kolbeinn og Tinni koma heim að Myllusetri eftir bíóferð og þá kemur í ljós að hinn gamalkunni Abdúlla, sonur emírsins Ben Kalís úr bókinni um Svarta gullið, er kominn í heimsókn. Abdúlla er auðvitað óþolandi og gerspillt leiðindagerpi sem leggur sig fram um að vera með vesen og gerir enga undantekningu á því þegar Kolbeinn kafteinn er nálægur. Hann tekur sig til og skýtur pípu Kolbeins úr munni hans með pílubyssu. Kafteinninn var hins vegar ekkert að reykja pípuna eða gera sig líklegan til að kveikja í henni þegar Abdúlla skaut henni úr munni hans.

Bls 13 - 14. Hrekkjalómurinn Abdúlla er ekkert hættur. Tinni kemur gangandi heim að Myllusetri (bls 13) og arkar röskum skrefum um beina kaflann frá hliðinu og að aðalinnganginum á höllinni. Inn á milli trjánna meðfram stígnum leynist hins vegar Abdúlla með vatnsbyssu sína og sprautar úr henni óvænt á Tinna (bls 14) svo hann verður holdvotur. Þessi leið eða aðkoma að Myllusetri er sígild í Tinna bókunum og sjónarhornið frá hliðinu og heim að höllinni sést í nokkrum bókum frá reyndar aðeins mismunandi sjónarhornum. Á flestum þeirra mynda sést þessi snyrtilegi stígur, umgjörð hans, trjágróðurinn og svo framvegis. Þegar Abdúlla sprautar úr vatnsbyssunni á Tinna er umhverfið fyrir aftan hann hins vegar allt annað og ekki í neinu samræmi við hin sjónarhornin sem við þekkjum. Hvar er til dæmis beina og snyrtilega grasröndin meðfram stígnum?

Bls 16. Eftir að stjórnarbylting er gerð í Kémed drífa þeir Tinni og Kolbeinn sig til höfuðborgarinnar Vadesda með flugvél. Þegar þangað er komið er þeim meinaður aðgangur inn í landið og eru sendir strax aftur til baka með sömu vél til Beirút. Þessi flugvél er í frumstæðari kantinum fyrir fólksflutninga þannig að farþegar hennar sitja í röðum sitthvoru megin með hliðum hennar. Hægra megin við Kolbein sitja bara fjórir aðrir farþegar en þegar kafteinninn fellur við, eftir að slynkur kemur á vélina, má sjá að farþegarnir þar eru að minnsta kosti orðnir fimm.

Bls 52. Þeir Tinni og Kolbeinn lenda í ýmsum ævintýrum í Kémed en undir lok sögunnar eru þeir allt í einu orðnir skipsráðendur á flutningaskipinu Ramónu á miðju Rauðahafinu. Yfir Ramónu sveimar leitarflugvél á vegum Rassópúlosar og í eitt skiptið sem hún flýgur yfir hleypur Tinni af stað út úr loftskeytaklefanum til að skoða hana nánar. Þegar Tinni stekkur af stað má sjá hvernig snúrurnar frá talstöðinni flækjast utan um hægri fót hans en þegar hann fellur við og liggur á gólfinu sést aftur á móti að vírarnir eru vafðir utan um vinstri fótinn.

Bls 56. Fljótlega eftir að flugvélin hefur verið að sniglast yfir Ramónu verður Tinni var við sjónpípu af kafbát og brátt reyna óvinirnir að hefja tundurskeytaárásir á flutningaskipið. Tinni, Kolbeinn og Úffi verða að hafa sig alla við að verjast þessum árásum og reyndar verða átök kafteinsins við vélsímann svo mikil að það stórsér á honum. Eftir að Kolbeinn er búinn að gera vélsímann að einhverju leyti óvirkann finnur hann sér stóreflis skrúfjárn sér til aðstoðar. Við þau átök sést að vélsíminn er læstur á "hálfum hraða" en örskömmu síðar sýnir hann "fullan hraða".

20. VANDRÆÐI VAÍLU VEINÓLÍNÓ

Bls 1 og 20. Í byrjun sögunnar eru þeir Tinni og Kolbeinn í göngutúr í sveitasælunni (bls 1) í námunda við Myllusetur. Það er vor í lofti, Tinni er meira að segja klæddur í mittisúlpu eða þykkan jakka og Kolbeinn syngur um vorið sem er komið og grundirnar gróa. Samkvæmt því er ekki óvarlegt að áætla að mánuðurinn sé annað hvort apríl eða maí. Aðeins tveimur dögum seinna (bls 20) sést prófessor Vandráður vera að nostra við rósirnar sínar sem virðast vera í fullum blóma. Blómstrandi rósir eru víst full snemma á ferðinni í apríl eða maí - er það ekki?

Bls 8. Kolbeinn kafteinn snýr sig um ökklann snemma í sögunni og fljótlega kemur ungfrú Vaíla Veinólínó í heimsókn með sitt fríða föruneyti. Hún birtist nokkuð snögglega og kemur kafteinum í opna skjöldu þegar hún læðist aftan að honum þegar hann er að búa sig undir að troða sér í pípu. Þegar Vaíla grípur um höfuð Kolbeins bregður honum svo mikið að hann missir bæði pípuna sína og tóbakspakkann. Hvoru tveggja fellur auðvitað á gólfið en svo hverfur það og sést ekki meir.

Bls 24. Sagan mallar áfram með frekar meinleysislegum og rólegum undirtón enda er bókin Vandræði ungfrú Vaílu Veinólínó oft nefnd Tinna sagan sem ekkert gerist í. Kolbeinn er slasaður heima á Myllusetri en situr uppi með Vaílu og reynir eftir megni að forðast næturgalann frá Mílanó eins og kostur er. Það gengur þó upp og ofan. Í eitt skiptið er Vandráður að dunda sér við rósirnar sínar í garðinum og færir Vaílu eina þeirra að gjöf. Vaíla rekur rósina hins vegar beint upp að nefinu á Kolbeini til að leyfa honum að finna af henni ilminn. Þar er þó fyrir geitungur sem stingur kafteininn og nefið á honum bólgnar strax út í kjölfarið. Vaíla aumkar sig yfir Kolbeini og dregur broddinn út úr nefinu á honum undir vökulum augum blaðamanna frá Múla og Pétri. Líffræðilega gengur þetta hins vegar ekki upp. Geitungar stinga en þeir skilja þó brodd sinn ekki eftir í viðkomandi líkt og býflugurnar gera. Í íslensku útgáfunni er þessu þó öðruvísi háttað enda gömlu Tinna bækurnar á íslensku nokkuð frjálslegar í þýðingum. Þar er viðkomandi fluga (guêpe) einmitt þýdd ranglega sem býfluga en þar með gengur þó lífræðilega atferlið fullkomlega upp. 

Bls 41 og 44. Stóru tröppurnar inn af andyrinu að Myllusetri leika nokkuð stórt hlutverk í Vandræðum ungfrú Vaílu Veinólínó en brotið marmaraþrep í þeim tröppum eru til að mynda bein afleiðing meiðsla Kolbeins. Myndarammar af tröppunum birtast því reglulega í bókinni. En það er svolítið breytilegt í sögunni hversu mörg þrep eru í stiganum þarna í anddyrinu. Við vitum að brotna þrepið er það fjórða neðan frá og því getum við lesið það út að þrepin á fyrri myndinni (Bls 41) eru fjórtán talsins. Á seinni myndinni (Bls 44) sést hins vegar greinilega að þrepin eru sextán.

21. FLUGRÁS 714 TIL SYDNEY
Bls 10. Tinni, Tobbi, Kolbeinn og Vandráður fá óvænt far með einkaþotu milljarðamæringjans Laslo Carreidas til Sydney í Ástralíu. Á leiðinni skorar Carreidas á Kolbein kaftein í sjóorrustu (þ.e. leikinn) sem þeir spila sitjandi ská á móti hvorum öðrum í vélinni. Á nokkrum myndarömmum má sjá appelsínugulan púða sem staðsettur er á hliðarsætunum tveimur hægra megin við Kolbein kaftein. Hins vegar er aðeins breytilegt hvar púðinn nákvæmlega er eða hvernig hann snýr.

Bls 20. Einkaþotu Carreidas er rænt, með aðalsöguhetjum okkar um borð, og vélinni lent á lítilli eyju í Súndíska hafinu sem nefnist Púla-púla Bompa. Þar taka á móti þeim gamalkunnir bófar, þeir Hörður stýrimaður og Robert Rassópúlos. Sá síðarnefndi er aðalglæponinn að þessu sinni en virðist þó vera orðinn að hálfgerðum trúð í þessari sögu. Það sést nokkuð vel þegar hann verður undir í baráttu við litla könguló. Á seinni myndinni sést hvar Rassópúlos ber stóran hringa á litla fingri hægra handar en á hinni myndinni, sem birtist rétt á undan, er engan hring að sjá.

Bls 21 - 22. Lendingin á Púla-púla Bompa er nokkuð harkaleg og þegar félagar okkar eru reknir út úr flugvélinni stingur Tobbi af og tekur á rás inn í skóginn. Bófarnir skjóta á eftir honum en Tinni reynir þó að aðstoða Tobba eftir mætti. Eftir slagsmálin og baráttuna við að verja Tobba eru félagarnir þó yfirbugaðir og hendur þeirra allra bundnar á bak aftur en í atganginum fer skyrtukragi Tinna allur úr skorðum. Það sést til dæmis greinilega á myndinni hér til vinstri (bls 21) en á hinni myndinni er búið að laga kragann og Tinni því orðinn jafn snyrtilegur og fyrr.

Bls 48. Þegar líður á söguna tekst Tinna og félögum hans að sleppa frá bófunum og leikurinn berst inn í fornt neðanjarðarhof sem þeir finna fyrir tilviljun. Þar niðri koma þeir að innganginum að aðalhluta hofsins en hann er falinn undir styttu einni sem Tinni fær leiðbeiningar um hvernig skuli opna. Þeir komast þar inn og styttan skellur aftur niður að baki þeirra en hattur Carreidas verður hins vegar eftir og klemmist undir henni. Þeir Rassópúlos, Hörður og félagar þeirra koma síðan í humáttina á eftir og sjá hatt Carreidas fastan undir styttunni. Þegar Hörður togar hatt milljarðamæringsins undan henni sést að hann hefur úr á vinstri úlnlið sínum en einhvers konar armband eða ól á þeim hægri. Þegar hann réttir hattinn í áttina að Rassópúlos, til að sýna honum, sést að armbandið er skyndilega komið yfir á vinstri höndina.

22. TINNI OG PIKKARÓNARNIR
Bls 3 og 14. Sagan um Tinna og Pikkarónana gerist að mestu í febrúar en hefst þó hugsanlega undir lok janúar á meðan þeir Tinni og Kolbeinn eru enn staddir heima að Myllusetri. Kjötkveðjuhátíðir eru ætíð haldnar í febrúar en slík hátíð leikur einmitt stórt hlutverk í þessari sögu. Í upprunalegu frönsku útgáfunni má sjá stórt auglýsingaskilti (bls 14) þar sem dagsetning hátíðarhaldanna kemur skýrt fram en reyndar er búið að þurrka þá dagssetningu út í íslensku útgáfunni. Snemma í bókinni (bls 3) á Kolbeinn símtal við Flosa Fífldal en fyrir aftan hinn síðarnefnda má greinilega sjá dagatal á veggnum þar sem fram kemur mánuður með þrjátíu dögum. Sá mánuður er hvorki janúar né febrúar og reyndar þarf að leita fram í apríl til að finna slíkan mánuð.

Bls 9. Í skugga orðaskipta, sem ganga aðallega á milli Kolbeins kafteins og Tapíóka hershöfðingja í gegnum fjölmiðla, sitja þeir Tinni og Kolbeinn saman í borðstofu Mylluseturs einn morguninn og ráða ráðum sínum. Vandráður prófessor situr hins vegar skammt frá þeim og les í dagblaði en í bakgrunninum má einmitt sjá þá Tinna og Kolbein skrafa saman. Á næstu mynd á eftir hrekkur Vandráður svo í kút að þeir Tinni og Kolbeinn eru þeir skyndilega með öllu horfnir.

Bls 10. Hmmm... já síðan kemur í ljós að Kolbeinn sat bara alls ekkert þarna heldur sat hann (samkvæmt seinni myndinni) allan tímann fyrir framan Vandráð!

Bls 12. Eftir að Tapíóka hefur ögrað Kolbeini í nokkra daga stenst kafteinninn ekki freistinguna og ákveður að fljúga til Tapíókapólís ásamt Vandráði prófessor. Á flugvellinum tekur á móti þeim Alvares herráðsforingi. Eitthvað er breytilegt hversu háttsettur Alvares er því yfirleitt hefur hann þrjár stjörnur á rauða fletinum á kraga sínum en á einni myndanna eru stjörnurnar fjórar.

Bls 15 - 16. Þeim Kolbeini og Vandráði er fylgt á áfangastað sinn þar sem þeir fá heila lúxusíbúð til afnota með öllum þægindum. Vandráður bregður sér í bað en Kolbeinn leitar uppi vínskápinn og fer að kanna innihald hans. Þá má sjá að bækurnar í hillunni, sem er vinstra megin við vínskápinn, breyta um lit á milli myndanna en einnig fjölgar um eina bók í hillunni fyrir ofan barinn.

Bls 15 og 22. Íbúð þeirra félaganna er vöktuð með myndavélakerfi þar sem hver myndavél hefur sinn skjá í upptökuherberginu en sjónvarpsskjáirnir eru merktir hverri myndavél með númerum. Þannig sést til dæmis á fyrri myndinni (bls 15) að myndavél númer 1 beinist að vínskápnum. Af hverju sést þá á seinni myndinni (bls 22) að skjárinn sem merkur er 1 snýr að öðru sjónarhorni?

Bls 23. Þeir Tinni og Kolbeinn ráða ráðum sínum. Sá síðarnefndi hellir sér í glas og dreypir á en prófessor Vandráður sést í bakgrunninum með málverk fyrir aftan sig á veggnum. Á neðri myndinni, þegar Kolbeinn frussar út úr sér áfenginu, sést að myndin fyrir aftan Vandráð er horfin.

Bls 30. Tinni, Kolbeinn og Vandráður prófessor eru komnir inn í frumskóginn þar sem þeir hafa gengið til liðs við Alkasar hershöfðingja og skæruliða hans. Á ferð sinni um skóginn koma þeir meðal annars þangað þar sem Tapíóka hefur látið senda kassa af áfengisflöskum inn í skóginn með fallhlíf. Þar sem þeir Tinni og Alkasar hafa staldrað við má sjá að rauði runninn, fyrir aftan þá upp við stóra tréð, færist skyndilega úr stað eða snarminnkar að minnsta kosti.

Bls 32. Á ferð þeirra um skóginn hittir Tinni gamlan kunningja, Ridgewell, úr bókinni um Skurðgoðið með skarð í eyra. Ridgewell heldur alltaf um stafinn sinn í hægri hendinni nema eitt lítið andartak, þegar hann þarf að heilsa Tinna með handabandi, þá er hann allt í einu kominn með stafinn í vinstri hendina. Augnabliki síðar er stafurinn aftur kominn í hægri hendina.

Bls 47. Ferðalangarnir koma loksins til bækistöðva skæruliðanna, lengst inni í frumskóginum, eftir langt og strangt ferðalag og hitta þar meðal annars fyrir eiginkonu Alkasars hershöfðingja. Þó aðstæður skæruliðanna í skóginum séu nokkuð frumstæðar má þó þar samt finna forláta sjónvarpstæki í híbýlum Alkasars og frú Döggu. Sjónvarpið birtist í nokkrum myndum og þar sést að myndarammi er staðsettur ofan á sjónvarpinu. Á einni myndanna vantar þó þennan ramma. Eða ... kannski gleymdist bara að lita rammann þannig að hann er í felulitunum.

Þá hefur SVEPPAGREIFINN lokið við að hrella lesendur Hrakfara og heimskupara yfir páskana með þessari mistakatörn sinni úr Tinna bókunum. Það skal reyndar tekið fram að það efni sem birst hefur hér síðustu fimm dagana hefur SVEPPAGREIFINN ekki sjálfur verið að dunda sér við að leita uppi heldur er það (óttalegur) samtíningur úr ýmsum þartilgerðum áttum. Og án nokkurs vafa er þetta samansafn af efninu alls ekki tæmandi. Sjálfsagt hafa fjölmörg mistök í viðbót, úr bókunum, farið framhjá vökulum augum Tinna fræðinga út um allan heim. Glöggir lesendur hafa auk þess örugglega tekið eftir því að engin mistök eru tiltekin úr bókunum um Svarta gullið og Tinna í Tíbet. SVEPPAGREIFINN hefur reyndar enga haldbæra skýringu á því. Þá skal getið að sumar af þessum villum Hergés eru klárlega mistök en annað sem hér hefur verið tilgreint hefur sjálfsagt sínar skýringar og má eflaust túlka á alla vegu. Sem dæmi um það má til dæmis nefna þegar Ridgewell úr Tinna og Pikkarónunum (hér rétt fyrir ofan) heldur á staf sínum með hægri hendinni á öllum myndunum nema einni. Hann hefði hæglega getað skipt um hönd rétt á meðan hann var að heilsa Tinna þó það sjáist ekki endilega í sögunni. Myndasöguformið er gallað að því leyti að ýmislegt getur gerst á milli myndanna sem ekki kemur alltaf fram. En vonandi hafa einhverjir haft gaman af þessum páskafærslum og það er aldrei að vita nema SVEPPAGREIFINN tíni til fleiri svona pakka úr öðrum myndasöguseríum þegar vel liggur á honum.