30. ágúst 2019

126. ALEX HINN HUGDJARFI

Í færslu dagsins er ætlun SVEPPAGREIFANS að fjalla eilítið um myndasöguseríu sem ýmist er úthrópuð sem leiðinlegasti bókaflokkur sem gefinn hefur verið út á íslensku eða hún lofuð í hástert og elskuð af aðdáendum sínum. Hér er SVEPPAGREIFINN að sjálfsögðu að tala um hinn metnaðarfulla bókaflokk um Alex hinn hugdjarfa.
SVEPPAGREIFINN hafði alltaf sett þessar sögur á sama stall og myndasögurnar um blaðamanninn Frank eða Guy Lefranc eins og hann heitir á frummálinu. Og til marks um það þá hefur hann til dæmis ávallt raðað bókaflokkununum tveimur saman hlið við hlið í myndasöguhillunum sínum. Þó hann hafi reyndar aldrei lesið þessar myndasögur sem barn þá voru seríurnar einhvern veginn alltaf tengdar saman í huga hans. Þeir félagar SVEPPAGREIFANS sem lásu þessar bækur í æsku töluðu ætíð um sögurnar um Frank og Alex í sömu andránni og fannst reyndar fæstum mikið til þeirra koma. Fordómafull upplifun SVEPPAGREIFANS úr fjarlægð var af svipuðum toga. Teikningarnar voru í sama raunsæisstílnum, bókakápurnar voru mjög sambærilegar og síðast en ekki síst virtust báðar seríurnar jafn hrútleiðinlegar. Það var síðan ekki fyrr en SVEPPAGREIFINN var kominn nokkuð vel á fullorðinsaldur, þegar hann loksins gluggaði aðeins í íslensku útgáfurnar af þessum bókaflokkum, að hann uppgötvaði að listamaðurinn Jacques Martin ætti heiðurinn af þeim báðum. Það var því frekar einkennilegt að sitthvort útgáfufyrirtækið skyldu gefa út þessa bókaflokka hér á landi, Iðunn gaf út bækurnar um Frank en Fjölvi var hins vegar með Alex hinn hugdjarfa á sínum snærum. SVEPPAGREIFINN las síðan aftur bækurnar um Frank í tengslum við færslu sem hann setti hér inn fyrir um einu og hálfu ári síðan en viðurkennir að hafa ekki aftur skoðað bækurnar um Alex. Þessi færsla hér er því ekki byggð á eigin reynslu. SVEPPAGREIFINN sjálfur getur ekki stært sig af neinni annarri reynslu en þeirri þegar hann fletti aðeins í gegnum bækurnar fyrir fáeinum árum og af frekar fráhrindandi upplifun af sögunum í æsku. Lestur teiknimyndasagnanna um Alex eru því komnar á forgangslista SVEPPAGREIFANS.
En það var árið 1948 sem hinn ljóshærði, gallverski unglingspiltur Alix l'intrépide, eða Alex hugdjarfi eins og hann nefndist á íslensku, birtist fyrst á síðum belgíska teiknimyndatímaritsins Le Journal de Tintin. Höfundurinn, Jacques Martin, hafði unnið áður að ýmsum myndasöguverkefnum hjá litlum teiknimyndablöðum en þegar Tinna tímaritið var sett á laggirnar, í september árið 1946, óx það hratt og minni blöðin urðu fljótlega undir í samkeppninni. Þau hurfu því smán saman hvert af öðru og Martin missti starf sitt. Hann hóf þá störf hjá Le Journal de Tintin og vann að ýmsum teikniverkefnum undir handleiðslu þeirra Edgar P. Jacobs og Georges Remi - Hergé. Er hann hafði starfað þar í fáeina mánuði sýndi hann yfirmönnum sínum sýnishorn af fyrstu blaðsíðunum úr sögu sem hann hafði verið að vinna að og nefndi einfaldlega Alix l'intrépide eða Alex hugdjarfi. Og þann 16. september 1948 birtust svo þessar fyrstu síður sögunnar í Le Journal de Tintin (tbl. nr. 38 - 1948) og henni lauk í blaðinu sem kom út þann 17. nóvember árið 1949. Ritstjórum Tinna tímaritsins leyst þó bara rétt mátulega vel á þessa myndasögu í byrjun og höfðu ekkert sérstaklega mikla trú á henni. Sérstaklega var Hergé sjálfur gagnrýninn og taldi söguna ekki líklega til vinsælda. Atburðarásin væri allt of langdregin, flókin og alvarleg, stíllinn væri of staðlaður og nákvæmur og auk þess væri allt of mikill texti í sögunni. En lesendur Le Journal de Tintin elskuðu þessa myndasögu strax frá byrjun og því fékk Martin að halda henni áfram.
Myndasögurnar um Alex urðu því strax mjög vinsælar hjá hinum ungu lesendum Tinna tímaritsins en þær gerast í Rómaveldi á dögum Sesars á 1. öld fyrir Krist. Martin teiknaði ekki bara sögurnar heldur samdi hann einnig handritið að þeim og þær hafa einmitt verið rómaðar bæði fyrir ótrúlega vandvirka teiknivinnu og ekki síður fyrir raunsanna og nákvæma endursköpun á hinum víðsjárverðu tímum Rómaveldisins. Þessar sögur nutu því ekki aðeins vinsælda vegna listrænna hæfileika Martins og afbragðs handrita heldur var fræðslugildi þeirra einnig ótvírædd. Saga númer tvö, Le sphinx d'or (Gullni sfinxinn) hóf göngu sína í blaðinu þann 1. desember árið 1949 og í henni kom til sögunnar unglingsdrengur að nafni Enak en hann átti síðan eftir að fylgja Alex í mörgum ævintýrum. Upphaflega átti Enak aðeins að koma fyrir í þessari einu sögu en hann varð fljótlega að nauðsynlegum fylgifiski aðalsöguhetjunnar. Líkt og Kolbeinn kafteinn í Tinna bókunum. Þá mátti strax sjá ákveðin þroskamerki á sögunni sjálfri þar sem Martin náði betra jafnvægi á milli texta og mynda auk þess sem teiknivinna hans virtist í stöðugri þróun. Með þriðju sögunni L'lle Maudite (Álagaeyjunni) má segja að fullum þroska hafi verið náð en sú saga er í uppáhaldi hjá mörgum og jafnvel talin sú fyrsta af nokkrum meistaraverkum seríunnar. Upp úr þessu fóru sögurnar einnig að verða eilítið einfaldari og sem dæmi um það notaði Martin nú ekki jafnmarga myndaramma á hverri blaðsíðu og fækkaði myndaröðunum úr fimm og niður í fjórar. Þessar þrjár fyrstu sögur seríunnar hafa allar verið gefnar út á íslensku en vikið verður að því síðar.
Árið 1952 hófust einnig að birtast í Le Journal de Tintin sögurnar um Frank sem minnst var á hér í byrjun en auk þess hélt Jacques Martin áfram öðrum störfum sínum fyrir tímaritið. Um Frank skrifaði SVEPPAGREIFINN meðal annars hér. Hergé stofnaði Hergé Studios árið 1954 en þar var Martin ráðinn listrænn ráðgjafi og var mjög virtur af samstarfsmönnum sínum og því miklvægur hlekkur í þeim hópi listamanna sem unnu að Tinna sögunum. Fyrir vikið urðu sögurnar um Frank fremur stopular og að lokum tóku aðrir listamenn alveg yfir teiknivinnuna að þeim þó Martin héldi áfram að semja handritin. Meðal þeirra Tinna bóka sem Jacques Martin vann að á þessum árum má nefna Leynivopnið, Kolafarminn, Tinna í Tíbet, Vandræði Vaílu og Tinna og Pikkarónanna en auk þess vann hann meðal annars að endurteikningum af gömlum bröndurum um Palla og Togga.
Martin hélt þó alltaf áfram að bæði teikna og semja sögurnar um Alex hinn hugdjarfa en ekki var heldur hjá því komist að draga töluvert úr þeirri vinnu vegna anna hjá Hergé Studios. Fjórða sagan La tiare d'Oribal hóf ekki göngu sína í Le Journal de Tintin fyrr en árið 1955 en fyrstu þrjár sögurnar voru síðan endurunnar og gefnar út í bókaformi á árunum 1956 og 57. Alls voru fyrstu átján sögurnar um Alex hugdjarfa birtar í Le Journal de Tintin eða allt til ársins 1985 en fyrir utan þær allra fyrstu voru þær jafnframt gefnar út í bókaformi tiltölulega jafnóðum og birtingu þeirra lauk í tímaritinu. Jacques Martin hætti störfum hjá Hergé Studios árið 1972, þótt hann héldi reyndar áfram að teikna myndasögurnar um Alex fyrir tímaritið, en vann þó að ýmsum öðrum verkefnum tengdum myndasögum eftir það. Nítjánda og síðasta sagan Le cheval de Troie, sem hann bæði teiknaði og samdi handritið einn að, kom út árið 1988 en þá var heldur farið að hægja á listamanninum enda var hann kominn vel á sjötugsaldurinn og búinn að vera höfundur seríunnar einn í heil 40 ár. Þegar sagan O Alexandrie kom út árið 1996 voru liðin átta ár frá síðustu sögu og aðdáendur bókanna töldu jafnvel að serían væri á enda runnin. Jacques Martin hafði enn verið höfundur handritanna en ýmsir aðrir listamenn höfðu tekið við að teikna sögurnar. Bækurnar fóru aftur að koma reglulega út og Martin hélt áfram að skrifa sögurnar í nokkur ár í viðbót eða allt þar til 29. sagan Le Testament de César var gefin út árið 2010. Hann lést í janúar það ár, á 89. aldursári, í Sviss en þar hafði hann verið búsettur síðustu áratugina.
Bækurnar hafa þó haldið áfram að koma reglulega út eftir dauða Martins og nú eru þær alls orðnar 37 talsins. Sú síðasta, með hinum kunnuglega titli Veni, Vidi, Vici, var gefin út á síðasta ári en reikna má með enn einni nýrri sögunni á þessu ári enda hafa nýjar bækur með Alexi hugdjarfa nú komið út árlega í fjórtán ár í röð. Serían hefur því líklega sjaldan verið vinsælli. Sögurnar virðast í seinni tíð þó ekki jafn vandaðar að gæðum og í tíð Martins en þær þykja nokkuð stirðbusalegri en áður. Alls hafa bækurnar verið þýddar og gefnar út á 15 tungumálum en í hinum frönskumælandi löndum hafa verið seldar meira en 12 milljónir eintaka af bókunum frá upphafi. En serían með Alex hugdjarfa er nú orðin rúmlega 70 ára gömul og bækurnar orðnar 37 eins og áður segir. Og fyrir þá sem hafa þörf fyrir algjörlega tilgangslausan og fánýtan fróðleik má geta þess að titlar 28 af bókunum 37 byrja á bókstafnum "L".

  1. Alix l'intrépide - 1956 (Alex hugdjarfi - 1974)
  2. Le sphinx d'or - 1956 (Gullni sfinxinn - 1977)
  3. L'lle Maudite - 1957 (Álagaeyjan - 1981)
  4. La tiare d'Oribal - 1958
  5. La griffe noire - 1959
  6. Les légions perdues - 1965
  7. Le dernier Spartiate - 1967 (Síðasti Spartverjinn - 1978)
  8. Le tombeau étrusque - 1968
  9. Le dieu Sauvage - 1970
  10. Iorix le grand - 1972
  11. Le prince du Nil - 1974
  12. Le fils de Spartacus - 1975
  13. Le spectre de Carthage - 1977 (Vofa Karþagóar - 1977)
  14. Les proies du volcan - 1978
  15. L'enfant grec - 1980
  16. La tour de Babel - 1981
  17. L'empereur de Chine - 1983 (Keisarinn af Kína - 1988)
  18. Vercingétorix - 1985
  19. Le cheval de Troie - 1988
  20. Ô Alexandrie - 1996
  21. Les Barbares - 1998
  22. La Chute d'lcare - 2001
  23. Le Fleuve de jade - 2003
  24. Roma, Roma ... - 2005
  25. C'était á Khorsabad - 2006
  26. L'lbére - 2007
  27. Le Démon du Pharos - 2008
  28. La Cité engloutie - 2009
  29. Le Testament de César - 2010
  30. La Conjuration de Baal - 2011
  31. L'Ombre de Sarapis - 2012
  32. La Dernière Conquête - 2013
  33. Britannia - 2014
  34. Par-delà le Styx - 2015
  35. L'Or de Saturne - 2016
  36. Le Serment du gladiateur - 2017
  37. Veni, Vidi, Vici - 2018
Nokkrar af bókunum um Alex hafa þótt umdeildar en tiltölulega snemma komu fram ásakanir um að í sögunum mætti finna einhvers konar samkynhneigðan undirtón. Bækurnar hafa því nokkuð lengi verið stimplaðar þeirri ímynd. Einhverjir töldu sig hafa þörf fyrir að velta sér upp úr því að hinn ljóshærði unglingspiltur Alex sæjist sjaldan öðruvísi en hálfnakinn og slík ósvinna væri tæpast við hæfi ungra drengja sem að jafnaði voru helstu lesendur myndasagnanna. Og ekki minnkuðu þær hugrenningar við komu Enaks, í bókaflokkinn, sem varð með tímanum einstaklega náinn Alexi og þótti einnig óþarflega klæðalítill.
Reyndar virðast meira og minna allar persónur seríunnar vera hálfnaktar á löngum köflum í bókunum, jafnvel í snjó og kulda. Þarna eru því augljóslega miklar hetjur á ferðinni. Jacques Martin lagði sig fram um að hafa sögusviðið sem nákvæmast og leitaði heimilda úr sígildum bókmenntum en einnig sótti hann fyrirmyndir sínar af sögupersónunum bæði úr klassískri málaralist sem og skúlptúrum af grískum módelum þar sem allir voru meira eða minna hálfnaktir. Sagan segir að hann hafi sjálfur jafnvel gengið svo langt á tímabili að sinna teiknivinnu sinni við sögurnar nakinn til að fá innblástur. Það eitt var líklega næg ástæða til að einhverjir teldu þessar sögur varla við hæfi barna. Jacques Martin var einna fyrstur í belgísk/franska myndasöguumhverfinu til að fara út fyrir þau mörk sem ritskoðun útgefenda um nekt náði til. Allt þetta komst hann upp með og þótti í lagi í nafni sögulegra staðreynda. Sjálfur sagði Martin að aldrei hefði það staðið til að tengja sögurnar samkynhneigð en hann vissi þó af þeirri umræðu. Hans hugmynd hefði aðeins verið að skapa og miðla þeim anda sem einkenndu þennan tíma í sögunni.
Tvær karlkyns aðalsöguhetjur í teiknimyndasögum hafa reyndar löngun þótt þarft umfjöllunarefni hjá áhugafólki um slíka hluti og ekki þarf að fara lengra en til Tinna bókanna til að finna sambærilegar hugleiðingar til að velta sér upp úr. Þá minnkuðu ekki gagnrýnisraddir siðapostula við útgáfu sögunnar Le dernier Spartiate (Síðasti Spartverjinn), árið 1967, en í þeirri sögu kemur fyrir hin kynþokkafulla og sterka kvenpersóna, drottningin Adréa. Þessi aðlaðandi fertuga kona birtist ekki aðeins skyndilega eins og skrattinn úr sauðaleggnum, á hinu gríðarlega karllæga sviði bókaflokksins, heldur var einnig gefið í skyn að hún drægist á einhvern hátt kynferðislega að hinum 16 ára gamla unglingi Alex. Upp úr því fóru fleiri kvenpersónur nú að birtast meira  í bókaflokknum og með frjálslyndari tímum, tengdum hippamenningunni, má segja að hálfgerð sprenging í formi hálfnaktra kvenna hafi orðið í seríunni. Tímarnir voru þannig að breytast, meira að segja í hinni rammkaþólsku Belgíu. Jafnvel sjálf Kleópatra birtist löngu seinna í sögunni Le Fleuve de jade (2003) þar sem hún girnist Enak sem varla er meira en 14 ára gamall gutti.
En fáeinar bækur um Alex komu út á íslensku eins og áður hefur aðeins verið vikið að. Árið 1974 gaf bókaútgáfan Fjölvi, með Þorstein Thorarensen í broddi fylkingar, út fyrstu söguna - Alex hugdjarfi (Alix l'intrépide - 1956). Á þeim tíma höfðu eingöngu verið gefnar út teiknimyndasögur hér á landi með ævintýrum Tinna. Þessi bók um Alex var því aðeins önnur til þriðja serían sem íslenskir myndasögulesendur áttu kost á að fletta því fyrstu fjórar Ástríks bækurnar komu einnig út um leið og þessi saga um Alex. Ekki fer reyndar neinum sögum um hversu vel þessi fyrsta bók seldist en líklega hefur salan verið heldur dræm því næstu tvær sögur úr bókaflokknum kom ekki út hjá Fjölva fyrr en árið 1977. Það sama ár hófu einmitt margar aðrar bókaseríur göngu sínar á íslensku, bæði hjá Fjölva og Iðunni, og líklega hafa þær flestar orðið vinsælli og selst meira en sögurnar um Alex. En bækurnar tvær sem Fjölvi sendi frá sér árið 1977 hétu Gullni sfinxinn (Le sphinx d'or - 1956), og var önnur bókin úr upprunalegu seríunni, en hin var Vofa Karþagóar (Le spectre de Carthage - 1977) sem var þrettánda sagan og reyndar þá sú nýjasta í bókaflokknum. Árið eftir gaf Fjölvi út bókina Síðasti Spartverjinn (Le dernier Spartiate - 1967) sem var saga númer sjö úr upprunalegu seríunni en næsta bók kom ekki út á íslensku fyrr en þremur árum seinna eða árið 1981. Það var bókin Álagaeyjan (L'lle Maudite - 1957) sem var sú þriðja úr upprunalegu bókaröðinni. Nú liðu heil átta ár þar til sjötta sagan kom út á íslensku en sú bók varð jafnframt sú síðasta sem hér var gefin út. Árið 1988 kom út Keisarinn af Kína (L'empereur de Chine - 1983) sem var sautjánda sagan úr upprunalegu seríunni og þessar sex íslensku Alex bækur komu því á víð og dreif úr fyrstu sautján sögum seríunnar. Sem þótti auðvitað mjög hvimleitt því sögurnar allar tengjast og í bókunum er töluvert vitnað í sögur sem aldrei komu út hér á landi.
Rangæingurinn og "fjölfræðingurinn" Þorsteinn Thorarensen þýddi sjálfur allar bækurnar um Alex og það var vel við hæfi því sögurnar tengdust mjög hans eigin áhugasviði sem var auðvitað mannkynssagan eins og hún leggur sig. Fjölvi gaf út mikið af efni sem tengdust veraldarsögunni en fyrst og fremst voru það vinsælustu teiknimyndasögurnar sem skiluðu helstu innkomunni hjá Fjölva. Sennilega tilheyrðu myndasögurnar um Alex ekki þeim flokki en af því að sögurnar tengdust svo áhugasviði Þorsteins þá fékk útgáfa þeirra að fljóta með. Sú útgáfa var því klárlega meira af hugsjón en gróðasjónarmiðum. Vel með farin eintök í bókahillum íslenskra myndasögusafnara og í nytjamörkuðum gefa nokkuð sterka vísbendingu um að þessar bækur hafi ekki verið lesnar upp til agna á sínum tíma. Þar fyrir utan er enn tiltölulega auðvelt að nálgast eintök af þessum bókum úr seríunni og þær kosta ekki handlegg eða tvo. En Þorsteinn Thorarensen skrifaði inngang að fyrstu bókinni, Alex hinn hugdjarfi, þar sem hann segir:
Á hvíldarstundum frá því mikla verki að þýða Veraldarsögu Fjölva hef ég brugðið mér í það að snara einu ævintýri Alexar á íslensku. Sögurnar af Alexi hinum unga og hugdjarfa sveini eru þekkilegar. Þær hafa á sér svip skemmtibókmennta, sem eru fyrst og fremst ætlaðar til afþreyingar og ánægju. En það sem gerir þær svo sérstæðar er vandvirknin og nákvæmnin á öllum sviðum. Auðvitað eru söguhetjurnar skáldskapur, og sum atvik, sem þær rata í ærið ævintýranleg, en þeim er skipað á sögulegt svið með ótrúlegri nákvæmni. Teiknarinn hefur lagt sig fram af mestu snilld að endurskapa hinn rómverska heim og umhverfi og lifnaðarhætti. Húsagerð, búningar og vopnabúnaður, allt er þetta hárrétt. Tökum sem dæmi sérkennilegan brynjubúning Sarmatanna, hann fylgir nákvæmlega fornleifum, sem fundist hafa. Takið líka eftir því, að riddarar ríða á hestbaki án ístaða. Það er líka rétt, því að ístöð voru uppfinning germönsku þjóðflutningatímanna. Sama er að segja um misjafnar tegundir skipa, sem hér koma fram, og risastyttan við innsiglingu á Ródos var raunverulega eitt af sjö furðuverkum heims. Atburðarásin tengist líka sagnfræðilegum viðburðum, herferð Krassusar til Mesópótamíu og valdaátök þau sem hér er lýst eru fullkomlega í stíl við valdabaráttu og samsærisaðferðir Pompeiusar, sem var lýðstjóri um tíma ásamt Sesari. Það er því skoðun mín, að ævintýri Alexar séu ekki aðeins afþreyingarsögur heldur rísi í nákvæmni sinni og natni upp í þroskandi frásögn, sem leiði okkur með sannsögulegu hætti inn á sagnasvið Rómarveldis.
Þýðandi.
Og svo er vel við hæfi að setja endapunktinn á þessa færslu með "áhugaverðum" grip sem heitustu aðdáendur seríunnar um Alex hugdjarfa ættu ekki að láta fram hjá sér fara. Hér er um að ræða hljómplötuna Alix l'intrépide frá árinu 1960 þar sem fyrsta saga seríunnar er leiklesin með tilheyrandi dramatískri tónlist, ofleik og látum. Og fyrir þá sem ekki láta sér nægja að virða fyrir sér albúmið, eða að hafa bara vitneskjuna um tilurð þessarar plötu, þá er einnig hægt að svelgja ærlega á veigunum með því að hlusta á hana í fullri lengd hér. Góðar stundir.

23. ágúst 2019

125. HLUTVERKASKIPTI BLÁSTAKKS OG LUKKU LÁKA

Íslenskir lesendur þeirra myndasagna sem voru að koma út hér á landi á sínum tíma kannast líklega flestir við Lukku Láka bókina Allt um Lukku Láka sem Fjölva útgáfan gaf út árið 1978 í þýðingu Þorsteins Thorarensen. Bókin er bæði fróðleg og skemmtileg og í henni er stiklað á stóru um ýmsar merkilegar staðreyndir um sögu og tilurð hinna frábæru Lukku Láka bóka. Upprunalega franska útgáfan heitir reyndar 7 Histoires de Lucky Luke og hafði einungis að geyma sjö stuttar sögur eins og nafn hennar gefur til kynna. Sú bók kom út í Belgíu árið 1974 og innihélt samansafn af litlum sögum sem birst höfðu í hinu skammlífa myndasögutímariti Lucky Luke. En í skandinavísku útgáfunni (og þar með talið þeirri íslensku) hafði verið bætt við heilmiklu af aukaefni og bókin þar með gerð að einhvers konar sagnfræðilegu yfirliti um Lukku Láka bækurnar. Sú samantekt var að mestu unnin af hinum dönsku Henning Kure og Freddy Milton. Sá síðarnefndi er kunnur myndasögufræðingur, listamaður og þýðandi en hann þýddi til dæmis bækurnar um Viggó, Sval og Val, Samma og Blake og Mortimer yfir á dönsku á sínum tíma.
Í bókinni Allt um Lukku Láka gátu íslenskir lesendur til dæmis í fyrsta sinn fundið yfirlit yfir allar Lukku Láka sögurnar í réttri röð sem þá höfðu komið út. Þannig gátu þeir ekki bara áttað sig á brenglaðri útgáfuröð íslensku seríunnar heldur líka séð allan þann fjölda bóka um kúrekann knáa sem enn höfðu ekki verið gefnar út hér á landi. Slíkur fróðleikur var ekki á hverju strái á Íslandi á þeim tíma enda enn áratugir í að hægt yrði að gúggla þess konar gersemar. En í þessari merkilegu bók má einnig finna skemmtilegt efni í tilefni af 25 ára útgáfuafmæli Lukku Láka frá því í desember árið 1971. Franska myndasögutímaritið Pilote fékk þá listamanninn Jean Giraud, teiknara Blástakks (Blueberry) sagnanna, til að teikna eina blaðsíðu (bls. 17) úr Lukku Láka bókinni Grænjaxlinn (Le Pied-Tendre) sem komið hafði út árið 1968 en í hlutverk Lukku Láka var kominn Blástakkur liðsforingi. Hreint frábær hugmynd og vel heppnað hjá Giroud en þeir Morris voru góðir vinir enda báðir að vinna hjá blaðinu. Í þakklætisskyni gerði Morris (Maurice de Bevere), teiknari Lukku Láka bókanna, eina síðu (bls. 10) úr sögunni Le mine de l'allemand perdu (Gullnáma Þjóðverjans), sem gefin hafði verið út árið 1969, þar sem Lukku Láki tók að sér hlutverk Blástakks. Vestrasögurnar um Lukku Láka og Blástakk voru báðar að birtast á þessum tíma á síðum Pilote tímaritsins og það voru þannig hæg heimatökin hjá listamönnunum tveimur að víxla þessum hlutverkum en óneitanlega var stíll þeirra ólíkur. SVEPPAGREIFINN hreinlega elskaði þessar síður í Allt um Lukku Láka í æsku en þær má finna á blaðsíðum 24 til 27 í bókinni. Hér má einmitt sjá Blástakk í kunnuglegu hlutverki Lukku Láka úr bókinni um Grænjaxlinn.
Hér er grænjaxlinn Baldur Badmington nýkominn í fylgd Láka (Blástakks) til hins nýja búgarðs síns, sem hann erfði í villta vestrinu, en um þá sögu má eitthvað lesa hér. Reyndar kom bókin um Grænjaxlinn ekki út hjá Fjölva útgáfunni fyrr en árið 1980 en glöggir Lukku Láka lesendur voru þó ekki lengi að tengja þessa opnu við þá sögu. Blaðsíðan sem Morris teiknaði um Lukku Láka í hlutverki Blástakks var íslenskum lesendum hins vegar meira framandi. Um það leyti sem Allt um Lukku Láka var gefin út árið 1978 voru reyndar fyrstu tvær bækurnar um Blástakk liðsforingja að koma út í boði Fjölva en alls sendi útgáfan ekki nema þrjár bækur (númer 3, 4, og 13 úr upprunalegu seríunni) frá sér úr þessari áhugaverðu seríu. Á slóð Navajóa og Týndi riddarinn komu út árið 1978 og Stúlkan í Mexíkó árið 1982. Sögurnar um Blástakk á íslensku urðu því ekki margar en diggustu aðdáendur bókaflokksins hér á landi voru duglegir að nálgast þessar bækur erlendis frá. Þær komu líklega flestar frá Danmörku en allar 29 Blástakks sögurnar hafa verið gefnar út þar í landi. Reynsla íslenskra lesenda af þessum sögum voru því ekki mjög miklar og ekki er einu sinni víst að þeir sem lásu Lukku Láka bækurnar hafi líka lesið bækurnar um Blástakk. Lukku Láki í hlutverki Blástakks í Allt um Lukku Láka var því fyrst og fremst fyndinn þó menn hefðu ekki sama samanburðinn og af Blástakki í hlutverki Lukku Láka úr Grænjaxla bókinni. Þarna fær þó húmor listamannsins Morris að njóta sín, þar sem bæði Daldónar og Léttfeti koma við sögu, og ekki er ólíklegt að handritshöfundurinn René Goscinny hafi einnig haft þar einhverja hönd í bagga.
En þessi blaðsíða Morris úr Blástakks bókinni Le mine de l'allemand perdu birtist þó íslenskum lesendum löngu seinna þótt ekki sé víst að margir hafi náð að njóta þess. Forsöguna að því má rekja til þess að árið 2000 hóf NordicComics að gefa út myndasögutímarit í áskrift á íslensku en helsti forvígismaður þess og ritstjóri var myndlistamaðurinn Búi Kristjánsson. NordicComics (NC útgáfan) hafði þá nýverið hafið lofsverða útgáfu á myndasögum á ný á Íslandi og sent frá sér fáeinar bækur á svipuðum tíma. SVEPPAGREIFINN mun klárlega eitthvað fjalla um þær sögur í komandi framtíð. Tímaritið nefndist Myndasögublaðið Zeta og uppistaðan af efni þess einkenndist af myndasögum sem gefnar höfðu verið út í Belgíu og Frakklandi, bæði nýlegu og eldra, en einnig mátti þar til dæmis finna sögu með Batman. Framtakið var auðvitað alveg frábært og þær kynslóðir sem lesið höfðu teiknimyndasögur á íslensku á 8. og 9. áratug tuttugustu aldarinnar gátu þannig endurnýjað kynni sín við gamla kunningja. Hinrik og Hagbarður, Strumparnir og Lukku Láki voru kunnuglegir í efni blaðsins en af öðrum myndasögum má til dæmis nefna Titt (Titeuf), Beina (Cubitus), Lárus lánlausa (L'Élève Ducobu) og Sniglana (Joe Bar Team).
Myndasögublaðið Zeta, sem gefið var út í 3-6000 eintökum, varð reyndar ekkert sérstaklega langlíft. En alls komu þó út níu tölublöð af tímaritinu áður en það lagði upp laupana árið 2002. Fyrstu átta tölublöðin voru í nokkuð stóru broti og voru í hefðbundnum myndasögublaðastíl en níunda og síðasta tölublaðið var hins vegar í töluvert öðruvísi formi. SVEPPAGREIFANUM er svo sem ekki vel kunnug ástæða þess en svo virðist sem titli blaðsins hafi einnig verið breytt og læðist því að honum grunur um að einhverjar fjárhagslegar ástæður hafi legið þar að baki. Útgáfa blaðsins hafði verið fjármögnuð með áskriftargjöldum annars vegar og hins vegar með auglýsingatekjum en því miður virðast þær tekjur ekki hafa náð að dekka þann kostnað sem slíkri útgáfu fylgir. Svanasöngur myndasögutímaritsins var því ekki aðeins í formi nýs brots með stífari kápu, sem var um það bil helmingi minna en hin blöðin, heldur var efni þess einnig komið í einfaldara form. Með öðrum orðum ... blaðið innihélt nú einungis eina heila sögu en sú saga var einmitt áðurnefnd Blástakks saga, Le mine de l'allemand perdu, og kallaðist nú Gullnáma Þjóðverjans. En sagan Gullnáma Þjóðverjans er númer 11 í upprunalegu frönsku seríunni.
Því má alveg deila um hvort hér sé um að ræða tölublað af myndasögutímariti eða hreinræktuð teiknimyndasögubók. Það verður einnig að geta þess að ritið innihélt líka tvær eða þrjár auglýsingar auk stuttrar tveggja síðna myndasögu um Lárus lánlausa til uppfyllingar. Reyndar skal það tekið fram að fyrstu sextán blaðsíðurnar úr þessari sögu birtust einnig í Myndasögublaði Zeta númer 3 af 2001 árganginum (8. og síðasta blaðinu úr stóru útgáfunni) en Blástakks sagan Gullnáma Þjóðverjans er hér í heilu lagi og virðist almennt vera skráð hjá íslenskum myndasögulesendum sem venjuleg teiknimyndasaga. Gullnáma Þjóðverjans var þó líklega ekki gefin út í mjög mörgum eintökum en einnig hefur heyrst að afgangnum af upplaginu hafi verið hent eftir dræma sölu þegar hún kom út. Hér er því líklega um nokkuð sjaldgæfan og vandfundinn grip að ræða úr útgáfu teiknimyndasagna á Íslandi. En það fór samt ekki svo að opnan góða um Blástakk liðsforingja, úr Allt um Lukku Láka, fengi ekki að koma fyrir augu íslenskra lesenda.
Alls eru því sögurnar um Blástakk, sem komið hafa út á íslensku, orðnar fjórar talsins í einhvers konar bókaformi og svo má heldur ekki gleyma að fimmta sagan, Arnarnef (Nez Cassé - 1980) hefur birst í hlutum í myndasögublaðinu NeoBlek en hún er númer 18 úr upprunalegu seríunni

Látum þetta duga í dag.